W Bydgoszczy odbyły się rocznicowe obchody Bydgoskiego Marca 1981 roku.

Dnia 16 marca mija 34. rocznica rozpoczęcia chłopskiego strajku okupacyjnego w siedzibie ZSL przy ul. Dworcowej w Bydgoszczy. Z tej okazji, w bydgoskiej Operze Nova, Instytut Pamięci Narodowej zorganizował uroczystość, podczas której 37 działaczom opozycji niepodległościowej z lat 1956-1989 wręczono Krzyże Wolności i Solidarności.

Wcześniej w obecności doradcy Prezydenta RP Jana Lityńskiego oraz Prezesa IPN dr. Łukasza Kamińskiego,  przed dawną siedzibą Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego przy ul. Dworcowej, złożono kwiaty.

  Jan Rulewski pod Tablicą upamiątniające wydarzenia sprzed 34 lat. (Fot. Michalska Agnieszka)

Następnie o godzinie 13.00 w Operze Nova w rozpoczęła się część oficjalna. Wprowadzenie historyczne dotyczące kryzysu bydgoskiego 1981 r., który spowodowało usunięcie z sali i pobicie działaczy "Solidarności" w siedzibie Wojewódzkiej Rady Narodowej, przygotowało Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN w Gdańsku Delegatura w Bydgoszczy.

Z lewej: Odznaczenia Państwowe tuż przed ich wręczeniem uhonorowanym. Po prawej: Zebrani stojąc składają cześć uhonorowanym. Fot: Michalska Agnieszka

Na początku uroczystości Jan Lityński, doradca prezydenta RP odczytał list od Prezydenta Bronisława Komorowskiego:
- Zostają uhonorowane zasługi patriotów, ludzi wielkiego serca, niezłomności i odwagi... Ludzi, którzy współtworzyli dzieło polskiej wolności

Z lewej: Mirosław Golon. Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, Z prawej: Jan Lityński. Doradca Prezydenta RP.

Fot: Michalska Agnieszka 

Następnie sam wracając  pamięcią do minionych wydarzeń:
- Był to moment, w którym „Solidarność” zyskała nowe oblicze. To było drugie starcie, które spowodowało krótkotrwały strajk generalny i przedłużyło działanie „Solidarności” do stanu wojennego.

- Zapewne będą się pojawiały różne interpretacje, na ile te wydarzenia przyspieszyły drogę do wolnej Polski, a może nie wykorzystano pewnej szansy, która wówczas się pojawiła. Dzisiaj jednak to jest już tylko spór historyków. Nie ulega wątpliwości, że mówimy o jednych z najważniejszych wydarzeń - dodaje dr Łukasz Kamiński, prezes IPN.

Dlatego wśród odznaczonych w poniedziałek działaczy opozycji niepodległościowe lat 1956-89 byli także bohaterowie Bydgoskiego Marca’81. Krzyż Wolności Solidarności jest najważniejszym wyróżnieniem prezydenta RP dla ludzi „Solidarności”.

Jan Rulewski oraz Jan Raczycki otrzymujący odznaczenie. Fot: Michalska Agnieszka

Ewa Mes poproszona o zabranie głosu zwróciła się do odznaczonych:
- Demokratyczna Polska to Wasze dzieło i Wasza zasługa. Powstała, ponieważ nie daliście za wygraną i staliście "wyprostowani wśród odwróconych plecami - i dodaje- Wasz upór i niezgoda na nieprawość i niesprawiedliwość prowadziły Polaków ku wolności Byliście nieocenionymi przewodnikami na drodze ku wolności. To była przede wszystkim droga do głębokich przemian. Były wszechstronne, ponieważ objęły wszystkie dziedziny życia i sposób myślenia o świecie.

Po uroczystym i wzruszającym wręczeniu odznaczeń ponownie głos zabrał Jan Lityński, nawiązując do obecnej sytuacji w kraju i na świecie;

 – To słowo ‘solidarność’ zobowiązuje nas nie tylko do solidarności w kraju, ale także na zewnątrz, wobec Ukrainy. Bardzo się cieszę, że możemy razem się spotkać i że możemy w tym momencie całkowicie zawiesić nasze różnice polityczne, które niewątpliwie istnieją, bo są naturalne – o to walczyliśmy, abyśmy mogli się różnić politycznie, że możemy zawiesić nasze spory i czuć się jedna wielką rodziną Solidarności – powiedział doradca prezydenta RP.

Prowadzący przypomniał wydarzenia kryzysu bydgoskiego, wspominając Bartoszcze, Łabentowicza i obecnego na uroczystości Jana Rulewskiego, dziś senatora RP, którego zaprosił do oddania głosu.

- Trzy nazwiska i dwa wielkie określenia geograficzne, a zarazem pełne życia: miasto Bydgoszcz i Polska były na ustach całego świata – potwierdził Jan Rulewski i podziękował za przyznane – w ekstra trybie – jak to określił, odznaczenia. – Odznaczeni zostali ludzie, którzy w życiu nie kalkulowali, gdyż uważali, że wolność nie ma swojej ceny -stwierdził i upomniał się o tych, którzy również walczyli o wolność, a dzisiaj cierpią niedostatek. – Apeluję o to, żeby w trakcie najbliższej środy, parlament, a później prezydent w trybie takim samym jak te odznaczenia została krzywda ludzi naprawiona – zaakcentował senator.

Senator Jan Rulewski, jeden z uhonorowanych przemawia do zebranych Gości. Fot. Michalska Agnieszka

Ostatni o zabranie głosu poproszony został wicemarszałek senatu Jan Wyrowiński:

Dzisiaj, kiedy patrzymy na tamten gwiezdny czas, tamten czas, kiedy wszyscy byliśmy razem – dzisiaj, gdy patrzymy na tamten czas tak niekiedy dramatycznie podzieleni, tylko czasami szukamy w sobie tych okruchów solidarności, które jeszcze pozostały z tamtego czasu. Mimo wielu wysiłków, nie potrafimy już tych okruchów połączyć w to jedno wielkie słowo ‘solidarność’. Solidarności jest wśród nas, niestety, coraz mniej – z wielu powodów. Tym niemniej, chciałbym, aby przynajmniej wśród nas – w momentach kiedy nie jest najweselej – byśmy o tamtym czasie cały czas pamiętali.

Podczas lunchu można było posłuchać piosenek śpiewanych przez Grzegorza Dudzińskiego oraz obejrzeć wystawę przygotowaną przez IPN. (Fot. Michalska Agnieszka)

 Lista odznaczonych:

1.Edward Zenon Andruszko
2.Mariusz Bątkowski
3.Krzysztof Tomasz Bunda
4.Andrzej Ireneusz Churski
5.Wiesław Cichoń, Henryka
6.Krzysztof Józef Dekowski
7.Zdzisław Dumowski
8.Wiesław Janowski
9.Krzysztof Marek Jaworski
10.Jan Michał Jeda
11.Roman Paweł Kotzbach
12.Władysław Jan Krypel
13.Piotr Sylwester Łukaszewski
14.Bolesław Magierowski
15.Piotr Mittelstaedt
16.Ryszard Stanisław Mueller
17.Andrzej Adam Musielak
18.Piotr Niedlich
19.Adam Marian Nowak
20.Edward Parobin
21.Józef Jan Pintera
22.Jan Raczycki
23.Jan Rulewski
24.Rafał Sadowski
25.Stanisław Andrzej Śmigiel
26.Krystyna Tkacz,
27.Antoni Justyn Tokarczuk
28.Jarosław Edward Wenderlich
29.Jerzy Marian Wiśniewski
30.Leszek Aleksander Zaleski
31.Robert Ziemkiewicz
32.Krzysztof Jan Żabiński
33.Piotr Bartoszcze
34.Krzysztof Gotowski
35.Andrzej Sobkowiak
36.Wiktor Przybyłowski
37.Zbigniew Antoni Wiczkowski

Przesłanie Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego odczytane w trakcie uroczystości przez doradcę Prezydenta Jana Lityńskiego: