PETYCJA w sprawie utworzenia IZBY OPORU CHŁOPSKIEGO.
PETYCJA
Wnoszący petycję:
Jan Rulewski, Wojciech Mojzesowicz i grupa osób fizycznych.
Przedmiot petycji:
Podjąć działania na rzecz utworzenia Izby Pamięci Oporu Chłopskiego na Kujawach i Pomorzu w okresie PRL przy ulicy Dworcowej 87 w Bydgoszczy.
Wersja:
Podjąć działania na rzecz utworzenia Muzeum pn. „Nie rzucimy ziemi skąd nasz ród” poświęconego oporowi chłopskiemu na ziemiach zaboru pruskiego oraz w okresie PRL.
Uzasadnienie wnoszących petycję:
Opór chłopski w zakresie zachowania podmiotowości ,własności ziemi, zachowania polskości na terenie Regionu Pomorza i Kujaw, a nawet ziem byłego obszaru pruskiego i w czasach PRL nie znajduje stosownego miejsca w upamiętnieniu. Tymczasem tereny te były poddane germanizacji poprzez rugowanie z ziem, ograniczanie praw polskich chłopów do gospodarowania na ich ziemiach. Wyrazem tego była sprawa M. Drzymały, któremu zaborca nie pozwalał na swobodne gospodarowanie na jego własnej ziemi.
W okresie okupacji hitlerowskiej chłopów wysiedlano gwałtem na tereny Generalnej Guberni. Germanizacji stawiali opór, co często kończyło się zsyłaniem do obozów koncentracyjnych.
W okresie PRL następowała przymuszona kolektywizacja pozbawiająca chłopów własności i swobodnego gospodarowania. Odmawiano praw podmiotowych do tworzenia samodzielnych organizacji gospodarczych bądź związkowych. Wystąpienia, w tym strajki, tłumiono więzieniami, konfiskatami. W okresie późnego PRL chłopi występowali czynnie na rzecz zachowania ziemi, dokonując zajazdu na państwowe gospodarstwa rolne, urządzając strajki, z których podjęty dnia 16 marca 1981 zakończył się podpisaniem porozumienia bydgoskiego.
W następstwie wprowadzenia stanu wojennego jego uczestnicy byli internowani, a jeden z nich zginął w tajemniczych okolicznościach.
Po tych i wcześniejszych wydarzeniach pozostały rozproszone pamiątki. Żyją jeszcze uczestnicy tamtych wystąpień. Jednak pozostałości po minionym zdarzeniu są rozproszone i ulegają zapomnieniu. W tej sytuacji ograniczony jest przekaz dla innych pokoleń.
Chłopi z okazji Wydarzeń Bydgoskiego Marca 1981 r. wspólnie z uczestnikami ze środowisk pracowniczych gromadzą się pod murami kamienicy na Dworcowej 87 w Bydgoszczy, gdzie wmurowana jest tablica pamiątkowa. Wnętrza budynku, gdzie odbywał się strajk okupacyjny i podpisano porozumienie, ulegają dewastacji. Godzi to w pamięć o tych wydarzeniach i jego uczestnikach.
Rozwiązaniem mogłoby być utworzenie Izby Pamięci.
W wersji podstawowej:
Tworzyłyby ją zbiory zlokalizowane w piwnicach budynku. W chwili obecnej pustych i niezagospodarowanych oraz pomieszczenia na parterze. Ekspozycje, zdjęcia, dokumenty, filmy, model stołu negocjacyjnego z fantomami uczestników znajdowałyby się w piwnicach. Część obsługowa, w tym kawiarnia na parterze. Odpowiednia oprawa plastyczna kamienicy wskazywałaby na przeznaczenie budynku. Przed nim stałaby policyjna nysa z okresu strajku w 1981 r. Lokalizacja przy Dworcu Głównym ułatwia zwiedzanie przez przyjezdnych czy turystów.
Tematem ekspozycji byłby opór chłopski przed kolektywizacją, strajk okupacyjny w 1981 r. oraz prześladowania w okresie do 1989 r.
Organizatorem i inwestorem a zarazem prowadzącym izbę będzie samorząd miasta Bydgoszczy, przy wsparciu samorządu wojewódzkiego.
W wersji rozbudowanej:
Muzeum obejmowałoby okres oporu podczas zaborów, w czasach wojen światowych i w okresie PRL.
Ekspozycja zlokalizowana w budynku jw. z poszerzeniem na teren jego zaplecza w suterynie i na parkingu. Symbolem wyznaczającym muzeum byłaby oprawa świetlna, która pokrywałaby fasadę budynku tworząc charakterystyczne dla minionych wydarzeń symbole oraz stojący przed budynkiem wóz Drzymały z wystrojem wnętrza.
Tematem ekspozycji byłby udział chłopów w walce o niepodległość, zachowanie prawa do ziemi, walka z okupantami, samorządność gospodarcza i finansowa, udział w Powstaniu Wlkp., okres międzywojenny i PRL.
Organizatorem i inwestorem, a zarazem prowadzącym izbę będzie samorząd wojewódzki przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz samorząd Miasta Bydgoszczy. Na terenie województwa nie występuje podobna placówka.
Aneks:
Muzeum służyłoby edukacji w zakresie znaczenia ziemi, technologii jej uprawy na przestrzeni wieków z akcentem współczesnym, uzupełnianym o nowe zdobycze cywilizacyjne. Spotkania, konferencje, warsztaty poświęcone ziemi i rolnictwu wyznaczałyby aktywną działalność muzeum (izby).
Nadzór merytoryczny: Uniwersytet Techniczno-Przyrodniczy.
Uwaga:
Budynek przeznaczony jest do remontu. Piwnice zamknięte na kłódkę, zagracone.
Byłoby dobrze, aby remont przeprowadzono z perspektywą urządzenia Izby Pamięci. Podobnie powinny przebiegać sprawy uwłaszczeń i najmu.
Bydgoszcz, 12.03.2016 opr. Jan Rulewski